Şeker Pancarında Yaprak Kurtları ile Nasıl Mücadele Edilir?

Şeker Pancarında Yaprak Kurtları ile Nasıl Mücadele Edilir?

Tanımı ve Yaşayışı

Çizgili Yaprakkurdu Spodoptera (=Caradrina) exigua (Hübner)

Halk arasında Karadrina olarak bilinen zararlı erginlerinin kanat açıklığı 25-30 mm’dir. Ön kanatlar esmerimsi kahverengiden açık gri renge kadar değişiklik gösterir. Bu kanatların orta bölümlerinde, dışta böbrek, içte daire şekilli, açık renkli iki leke vardır. Arka kanatlar beyazımsıdır. Damarlar ile kanat kenarlarını sınırlayan çizgi koyu renklidir. Arka kanatların altında ince, uzun, sık dokulu beyaz kıllar bulunur. Yumurta üstten daire, yandan ise tepeye doğru giderek daralan, hafif kubbemsi görünümlüdür. Kubbe merkezinden aşağıya doğru uzanan oluklu bir yapı gösteren yumurtalar, yeşilimsi beyaz renkli ve 0,4-0,6 mm çapındadır.

Yumurtadan çıkan larva yaklaşık 1 mm uzunluğundadır. Az sayıda tüylü veya tamamen tüysüz vücut, pürüzsüz bir deri ile kaplıdır. Abdomenin 3-6. segmentlerinde birer çift abdomen bacağı ile son segmentte bir çift anal bacak vardır. Larva birinci ve ikinci dönemde genel olarak soluk yeşil veya sarı renktedir. İkinci çift thorax bacaklarının vücuda bağlantı yerinin hemen üstünde belirgin koyu renkli bir benek bulunur. Üçüncü dönemde larvanın her bir yanında ikişer ve sırtta ortada bir adet olmak üzere uzunluğuna beş adet çizgisi vardır. Dördüncü dönem larvada sırt rengi ile çizgilerin rengi biraz daha koyulaşır. Beşinci dönem larva renk bakımından oldukça değişiklik gösterirse de genel olarak yeşil renklidir. Son dönem larva 2,5-3 cm uzunluğa erişir.

Pupa açık kahverengi ve 15-20 mm uzunluğundadır. Abdomen sonunda diken şeklinde bir çift çıkıntının hemen yukarısında iki küçük sert kıl vardır. Belirli bir kışlama dönemi yoktur. Uygun koşullarda kışın zararlının her dönemini bulmak mümkündür. Genellikle kışı, pupa halinde toprakta geçirir. Genellikle mayıs ayı başında görülmeye başlanan erginler, gün ışığından hoşlanmadıkları için gündüzleri pancar yapraklarının altında gizlenirler. Rahatsız edildiklerinde kısa mesafeli uçuşlardan sonra tekrar konarlar. Geceleri oldukça faal olan kelebekler, pupadan çıkıştan sonraki ikinci veya üçüncü gece çiftleşirler ve dişiler yumurtalarını yaprağın her iki yüzüne, 20-100 tanesi bir arada, yan yana ve üst üste gelecek şekilde sıralanmış kümeler halinde bırakırlar. Yumurtalar, dişi kelebek tarafından salgılanan bir sıvı ile yaprağa yapıştırılır ve üstleri son abdomen segmenti altındaki ince tüylerle örtülür. Bir dişi 3-7 gün süren yumurtlama döneminde 300-600 adet yumurta bırakır. Yumurtalar 3-6 günde açılır. Aynı yumurta paketinden çıkan larvalar, üçüncü dönemin sonuna kadar, epidermisin kemirilmesi şeklindeki beslenme faaliyetlerine toplu olarak devam ederler. Dördüncü dönem larvaları yaprağı delecek güce ulaşmasıyla pancar tarlalarındaki zararı da göze çarpmaya başlar. Dördüncü ve beşinci dönem larvalar etrafa dağılarak beslenmelerini yalnız sürdürürler. Larvalar, büyümeleri ile artan besin ihtiyaçları sebebi ile en fazla zararı bu son iki dönemlerinde verirler. Beşinci dönem larvalar, bir hafta kadar beslendikten sonra yeme faaliyetlerini durdurarak 10 cm kadar toprak derinliğine inerler ve girişini ağızdan salgıladığı ağ ile ördüğü, topraktan yaptığı yüksük içinde pupa olurlar. Pupa dönemi yaz aylarında 7-8 gün kadar sürer. S. exigua, ülkemiz şartlarında 3-6 döl vermekte, özellikle ikinci ve üçüncü döl şeker pancarında zararlı olmaktadır.

Gamalı Kelebek Plusia (=Autographa) gamma (Linnaeus)

Erginlerin vücut uzunluğu 18-20 mm, kanat açıklığı 40-50 mm’dir. Ön kanatlar kahverengiden kahverengimsi griye kadar değişen renklerde olup açık ve koyu renkte zikzak desenlere sahiptir. Parlak gümüşi renkte, Yunan alfabesindeki gama harfine benzer (γ) leke oldukça belirgindir.

Arka kanatlar açık kahverengi, sarımsı gri renkte olup alt kısımları tüylüdür. Yumurtalar, yeşilimsi beyaz renkli yarım küre şeklinde, yaklaşık 0,5 mm çapında olup açılmaya yakın larvanın koyu renkli başı dışarıdan görülür.

Yumurtadan çıktığında yaklaşık 2 mm uzunluğundaki beyaz renkli larva, olgun dönemde 40-45 mm uzunluğa erişir. Vücut, baştan abdomene doğru genişleme gösterir. Açık yeşil renkli olgun larvanın sırtında uzunluğuna altı adet beyaz çizgi vardır. Üç çift thorax bacağından başka abdomenin 5. ve 6. segmentlerinde birer çift abdomen bacağı ve ayrıca son segmentte anal bacak çifti bulunur (S. exigua’da ise abdomenin 3-6. segmentlerinde birer çift abdomen bacağı ile son segmentte bir çift anal bacak vardır). Bu nedenle larvalar yürürken önce vücudun ön kısmını havada dairesel bir kıvrılma ile ileri uzatır, bunun ardından arka kısmını öne yaklaştırır.

Başlangıçta parlak yeşil renkte olan pupa, sonradan koyulaşarak kahverengi veya siyah renk alır. Pupa 15-20 mm uzunluğunda, 4,5-6,0 mm genişliğindedir. Abdomen sonunda bir çift uzun, biraz daha üstte ve yanlarda iki çift kısa, toplam 6 adet kanca şeklinde uzantılar vardır.

Nisan ayından itibaren görülmeye başlayan erginler, gündüzleri de uçuşurlar. Çiftleşmeden sonra dişiler, yumurtalarını yaprakların altına, şeker pancarının ileri gelişim devresinde de yaprak sapı oluğuna tek tek koyarlar. Bir dişi 400-1000 adet yumurta bırakır. Yumurtaların açılma süresi 1-2 haftadadır. Larvalar, önce yumurta kabuğu daha sonra konukçu bitki ile beslenir. 3-4 haftalık beslenme süresince dört gömlek değiştiren larvalar, yaprak sapı veya yaprak ayasının alt yüzünde ipek bir kokon içinde pupa olurlar. 1-2 hafta sonra yeni dölün erginleri görülmeye başlar. Yıllık döl sayısı ikiden fazladır. Spesifik bir kışlama dönemi olmayıp yumurta, larva, pupa veya ergin halde kışı geçirebilirler.

Çadır Tırtılları Arctia villica (Linnaeus) ve Arctia caja (Linnaeus)

A. villica, erginlerinin birinci çift kanatları koyu kahverengi olup üstü beyaz lekelidir. İkinci çift kanatlar ise koyu sarı renklidir ve üstünde kahverengi lekeler bulunur. A. caja erginlerinin ise ön kanatları yine koyu kahverengi veya siyah olup, açık sarı çizgilerle lekeler halinde ayrılmıştır. Arka kanatları sarı ve üzerinde iki adet büyük ve iki adet küçük oval lekesi vardır.

Her iki türün de larvaları siyah-kahverengi tüylü olup, baş ve bacaklar kırmızı-kahverengidir. Tehlike anında larvalar, başı karın kısmına gelecek şekilde dairesel olarak kıvrılırlar. Kışı larva halinde 150-200 adetlik kümeler halinde toprakta geçirirler. İlkbaharda topraktan çıkan larvalar genç pancar filizlerinde zararlı olur. Larvalar, toprak sathına yakın yerlerde, ağaç kabukları altında veya bulunduğu bitkinin yaprakları altında meydana getirdiği kokon içinde pupa olur. Mayıs ve Haziran aylarında genellikle geceleri aktif olan kışlamış dölün erginleri, çiftleşmeden sonra yumurtalarını yaprakların üzerine bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar pancardan başka birçok bitkide de zararlı olur. Ağustos ayı içinde meydana gelen birinci döl erginlerinin bıraktığı yumurtalardan çıkan larvalar kışı toprakta geçirirler.

Zarar Şekli, Ekonomik Önemi ve Yayılışı

S. exigua larvalarının yeme güçleri çok yüksektir. Popülasyonun yüksek olduğu durumlarda, pancar yapraklarını yalnızca damarları kalacak şekilde tamamen yiyerek önemli oranda zarar meydana getirir. Hatta yaprakların tamamen tüketilmesi ve bitkinin baş kısmından başlayarak ana kökten aşağıya doğru yenmesi ile bitkinin yeniden yaprak sürme imkanının ortadan kalktığı görülür. Zarar, sıra halinde değil, öbek öbek göze çarpar. Gamalı kelebek ve Çadır tırtılı larvalarının zararı S. exigua’da olduğu gibidir.

Konukçuları

Şeker pancarında yaprakkurtları polifag zararlılardır. Çizgili yaprakkurdu; pancarın yanısıra buğdaygiller, tütün, yonca, fasulye, domates, patates, pamuk, soğan, sebzeler, kenevir, yabancı otlardan Amaranthus spp. (Horozibiği) de S. exiqua konukçuları arasında yer alır.

P. gamma şeker pancarı, marul, bezelye ve patates gibi bitkilerde zararlıdır. Çadır tırtılları şeker pancarından başka bağ ve çeşitli yabancı otlar gibi birçok bitkide zararlıdır.

Doğal Düşmanları ve Etkinlikleri

Mücadele Yöntemleri

Kültürel Önlemler

Çapalama ve sulama popülasyonun düşürülmesinde önerilmektedir. Erken ekim, zararlı ile mücadelede çok önemlidir.

Mekanik Mücadele

Çadır tırtılı mücadelesinde en kolay ve ekonomik mücadele yöntemi mekanik mücadeledir. Çadır tırtılı dişilerinin kanatsız olması nedeniyle önceki yıl bulaşık olduğu belirlenen yerler zararlının potansiyel olarak bulunduğu yerlerdir. Yeni yerlere bulaşması oldukça zordur. Bu nedenle, zararlının daha önce tespit edildiği alanlar devamlı kontrol edilerek, ilk larva dönemlerinde çadırlar görüldüğü anda, larvalar çadırları terk etmeden önce larvalar toplu halde iken, çadırlar larvaları ile birlikte toplanarak veya çadır altındaki larvalar bulundukları yerde imha edilmelidir. Mücadele larvalar çadırları terk etmeden önce bitirilmelidir.

Biyolojik Mücadele

Doğal düşmanların korunması ve etkinliğinin artırılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Şeker pancarı tarlalarında zararlılarla mücadele için gereksiz yapılan ilaçlamalar, doğal düşmanları olumsuz yönde etkilemekte ve doğal dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bu da zararlıların zarar oranını artırmaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadeleye karar verirken dikkatli olunmalı, ilaç seçimine önem verilmelidir.

Kimyasal Mücadele

Kullanılacak olan kimyasal ilaçlar için yönetmelik takip edilmelidir.  Bilgi almak için bizi her zaman arayabilirsiniz.

Bilgi almak için;

Tel: 0530 355 64 08

Whatsapp: https://wa.me/qr/VVADU6VEUWO7L1