Şeker Pancarı Yaprak Pireleri ile Nasıl Mücadele Edilir?

Şeker Pancarı Yaprak Pireleri ile Nasıl Mücadele Edilir?

Tanımı ve Yaşayışı

Yaprakpireleri, cüce ağustos böcekleri olarak bilinirler. Türlere bağılı olarak erginleri değişik büyüklük, şekil, renk(sarı, yeşil, gri, benekli, alacalı, beyaz benekli) ve desenlerde böceklerdir. Büyüklükleri 1-10 mm arasında değişir. Vücutları silindirik olup ön kısım geniş ve arkaya doğru incelir. Ön kanatlar kalın ve çok parlak renktedir. Baş üçgen şekilde ve ileriye doğru uzanmıştır. Antenleri kıl şekilde gözleri ön kısımda ve arasındadır. Arka bacaklarında çift sıralı olarak bulunan dikenler, kaideden nihayete doğru dizilmiştir. Kışları yumurta, nimf veya ergin halde geçirmektedirler. Nimf ve erginler kışı çalılık ve ormanlık alanlar ile tarla içi ve kenarındaki bitki ve yaprak döküntüleri altında, toprak çatlakları ve benzeri korunaklı yerlerde geçirirler. İlkbaharda uygun sıcaklık şartlarında erginler kışlama yerlerinde çıkarak tarla kenarında bulunan yabancı otlar üzerinde beslendikten birkaç gün sonra çiftleşmeye başlarlar. Bir defa çiftleşme ile dişiler ömür boyu yumurta koruyabilirler. Tür ve çevre koşullarına bağlı olarak preovipozisyon 5-7 gün sürebilir. Ergin dişiler, yumurtalarını ovipozitörleri (yumurta borusu) ile taze yaprakların alt ve üst yüzüne, parankima (öz doku) içinde genelde düzensiz şekilde tek tek veya bazen grup halinde (4-11 adet) çoğunlukla daha etli ve sulu olan yaprak ana damarı kenarı ile yaprağın gövdeye bağlandığı yaprak kınına bırakırlar. Bir dişi 34-164 arasında yumurta koyabilir. Yumurtalar elipsoid şekilde, 0.7-0.8 mm boyunda şeffaf beyaz birçok türü polifag, bazı türleri de monofagdır. Türlere göre, bitkilerin mesofil, floem ve ksilem de beslenmektedir.

Zarar Şekli

Yaprak pireleri, başın ön kısmında hortum şeklini almış ağız parçaları ile bitkinin sap ve yapraklarını sokup bitki özsuyunu emmek suretiyle zararlı olurlar. Yapraklara üstten bakıldığında, emgi yerleri beyaz noktalar halinde görülmektedir. Bu zarar şekli kuraklık veya hastalık belirtileri ile karıştırılabilir. Yazın kuru ve sıcak havalar zarar oranını artırır. Yaprak pirelerinin bitkilerdeki zararı, doğrudan veya dolaylı olarak iki kısımda incelenebilir. Yumurtalar yaklaşık olarak 9 gün içinde çatlar ve yumurtadan çıkan birinci dönem nimfler tamamı ile şeffaf açık renktedir. Daha sonra vücut yarı şeffaf hale döner ve gözler dumanlı bir renk alır. Nimfler ışıktan kaçma eğilimindedir, yaprakların taze alt yüzeylerini yerler. 5 gömlek değiştirerek ergin hale gelirler. Yan yan hızlı hareket etmeleri en tipik özellikleridir. Yumurtadan çıktıktan sonra ergin oluncaya kadar geçen süre sıcaklığa bağlı olarak 13-26 gün arasında değişmektedir. İklim koşullarına göre değişmekle birlikte yılda 5 döl verebilirler.

Bitkileri sokup emmek suretiyle normal fizyolojilerini bozarlar ve bitkinin gelişmesini tamamen durdururlar. Emgi sırasında salgıladıkları toksik maddeler bitkide floem ve ksilem borularını tıkayarak besin maddesinin geçmesini engellerler. Bunu nedeni olarak bitki yapraklarını dış kenarı önce kıvrılır, kızarır ve sonra da kahverengileşir. Devamlı beslenme sonucu yaprağın tümü aynı renge döner fizyolojik faaliyet durur ve kuruyarak ölmesine neden olur. Bazı türler de bitki dokularını emmeleri sonucu olarak bitki zamksı madde oluşturur. Bazı türlerde bitki dokularında ovipozitörleri ile yumurta koyarken dokuları zedelerler ve yara açarlar. Yaprak pirelerinin bu doğrudan zararları yanında, hastalıklı bitkilerden sağlam bitkilere birçok virüsün ve virüs benzeri (phytoplasma) hastalık etmenlerini taşıyıp bulaştırmak suretiyle zarar veririler. Türkiye’deki bölgelerdeki bulunan yaprak pireleri;

Akdeniz Bölgesi:

Zyginidia sorab (Zachv.),

Cicadulinabi punctella (Mats.),

Empoasca solani (Curt.),

Empoasca decipiens (Paoli),

Asymmetrasca decedens (Paoli),

Macrosteles quadripuntatus (Kbm.),

Psammotettix striatus (L.),

Psammotettix provincialis (Rib.),

Anacerratagallia laevis (Rip.),

Balclutha hebe (Kirk.),

Zygina karatasa (Dlab.),

Psammotettix sp.,

Euscelis alsius (Rib.) türleridir.

Ege Bölgesinde

Austroagalli sinuata (Mlsantand Rey),

Balcano cervuslarvatus (Herrich-Schaffer),

Asymmetrasca decedens (Paoli),

Empoasca decipiens (Paoli),

Eupterix aurata (Linnaeus),

Typhlocyba quercus (Fabricius),

Zyginidia pullula (Boheman),

Aconurella prolixa (Lethierry),

Cicadulina bipunctella (Matsumura),

Circulifer haematoceps (Mulsantand Rey),

Euscelis incisus (Kirschbaum),

Euscelis obsoletus (Kirschbaum),

Exitianus capicola (Stal),

Macrosteles quadripunctulatus (Kirschbaum),

Neoaliturus fenestratus (Herrich-Schaeffer),

Psammotettix provincialis (Ribaut),

Psammotettix striatus (Linnaeus) türleridir.

Orta Anadolu Bölgesinde

Zyginidia sohrab Zach. En yaygın türdür.

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde

Aconurella prolixa (Lethierry),

Asymmetresca decedens (Paoli),

Austroagallia sinuata (Mulsant&Rey),

Cicadelle viridis (Linnaeus),

Cicadulina bipunctella (Matsumura)

Circulifer haematoceps (Mulsant et Rey),

Doratura exilis (Horvath),

Doratura homophyla (Flor),

Empoasca decipiens (Paoli),

Euscelis alsius (Ribaut),

Goniagnathus guttulinervis (Kirschbaum),

Hecal usglaucescens (Fieber),

Macrosteles laevis (Ribaut)

Neoaliturus fenestratus (Herrich-Schffer)

Orosius orientalis (Matsumura),

Platymetopius rostratus (Herrich-Schaffer)

Plathmetopius undatus (De Geer),

Psammatettix striatus (Linnaeus),

Zyginidia sohrab (Zach)

Türleri tespit edilmiş ve bunlardan Empoasca decipiens, Asymmetrasca decedens, Zyginidia sohrab ve Psammotettix striatus’un en yoğun oldugu ve yaygın oldugu tespit edilmiştir.

Konukçuları

Tarım orman ve süs bitkilerinde yer alan tüm bitkiler yani yabani ve kültür bitkilerinin tamamı Yaprak pirelerinin konukçularıdır.

Doğal Düşmanları

Yaprak pirelerinin doğada pek çok sayıda doğal düşmanı bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi yumurta parazitoitleridir. Ülkemizde Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgesinde belirlenen Anagrusatomus türüdür. Ancak yaprak pirelerinin nimf ve erginleri oldukça hareketli olduklarından predatörler yeterince etkin değildirler.

Miridae (Hemiptera), Nabidae (Hemiptera), Lygaeidae (Hemiptera),Chrysopidae (Neuroptera), Coccinellidae ve Carabidae (Coleoptera) familyalarına bağlı bazı türler ile Örümcekler (Arachnida: Araneidae) yaprak pirlerine saldıran predatörlerdir. Drynidae (Hymenoptera), Elenchidae, Triozoceridae, Halictophagidae (Strepsiptera), Pipinculidae (Diptera) familyalarına ait endoparazitler olup yumurtalarını yaprak pirelerinin erginlerinin abdomen kısmına bırakır ve çıkan larvalar ergin içinde beslenerek onların üreme organlarını sterilize eder veya dış genital organlarını deforme ederek ölümlerine neden olur. Deraeocorispallens Reut, Tyttus sp., Nabis punctatus Costa vd. Predatörlere örnek olarak verilebilir.

Mücadele Yöntemleri

Kültürel Önlemler

Tarla içinde ya da çevresinde var olan bitki artıkları uzaklaştırılmalıdır. Aşırı su ve azotlu gübre kullanımından kaçınılmalıdır. Bazı türlerde azotlu gübreler pirelerin daha hızlı gelişmesine neden olmaktadır. Ekim yapıldıktan bir ay sonra yapılacak buğday saman malçı yaprak pirelerinin yoğunluğunu azaltmaktadır. Erken ekim yapılan alanlarda yaprak piresi popülasyonu düşürse de tamamen çözmez.

Biyolojik Mücadele

Yaprak pirelerinin predatör, parazitoit ve entomopatojen olmak üzere bir çok doğal düşmanı vardır. Ülkemizde Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ana ve ikinci ürün mısırda Z.sohrab’ın A.atomus tarafından %50-94 oranında parazitlendiği belirlenmiştir. Doğal düşmanların korunması durumunda, doğal biyolojik mücadele ile zararlı baskı altında tutulabilmektedir.

Kimyasal Mücadele

Kullanılacak olan kimyasal ilaçlar için yönetmelik takip edilmelidir. Bilgi almak için bizi her zaman arayabilirsiniz.

Bilgi almak için;

Tel: 0530 355 64 08

Whatsapp: https://wa.me/qr/VVADU6VEUWO7L1