21 Ağu 2022
Tanımı ve Yaşayışı
Hastalık etmeni klamidosporları kahve renkli,
elipsoit-yuvarlak şekilli ve üzerleri diken şeklinde çıkıntılar ile kaplıdır.
Hastalık ertesi yıla bulaşık toprak ve hastalıklı bitki artıkları ile geçer.
Klamidosporın kış şartlarında çok dayanıklı olduğu ve toprakta 8 yıla kadar
canlı kalabildiği saptanmıştır. Bu sporlar, hastalıklı bitki artıklarını yiyen
hayvanların sindirim organlarından canlılıklarını yitirmeden geçerek gübre ile
tekrardan tarlaya taşınıp enfeksiyon kaynağı olabilirler. Kışlayan sporların
hepsi aynı anda çimlenmez ve ertesi yılda çimlenir ve enfeksiyonun devamını
sağlarlar. Fide devresinde bitkinin
fizyolojik ve morfolojik yapısından ileri gelen bir dayanıklılığı vardır. Bu
nedenle çimlenen klamidosporların ancak 3-4 yapraklı devrede (40-60 cm boyunda)
olan mısır bitkilerini enfekte edebilirler. Yaşlı bitkilerin enfekte olması
oldukça zordur. Enfeksiyon rüzgâr, yağmur gibi mekanik yollarla bitki üzerine
taşınan sporların doğrudan hücrelere penetrasyonu, ayrıca stomalar veya böcek,
insan ve hayvanların açtığı yaralar yoluyla olur. Hastalık gelişmesi, çevre
koşulları ve bitkinin büyüme durumu ile ilgili olup, enfeksiyon ve gal
gelişmesi için en uygun sıcaklılar 18-21 C’dir yağış hastalığın gelişmesinde önemli
bir etkendir. Sulama, kurak bölgelerde hastalığın artmasına yol açar. Sekonder
enfeksiyonlar hem önceki yıllarda toprakta kalan hem de olgunlaşarak dağılmış
gallerdeki sporlarla olmaktadır.
Belirtileri, Ekonomik Önemi ve Yayılışı
Mısır rastığı, bitkinin yaprak, sap, koçan, püskül ve
çiçekleri gibi tüm toprak üstü aksamından gal adı verilen şişkinlikler oluşturur.
Özellikle genç aktif gelişme dönemindeki bitkilerde belirtileri çok
şiddetlidir.
Galler önceleri sert olup parlak, gri beyaz renkli bir zarla
kaplıdır. Olgunlaştıkça zar sararır. Üzerinde çatlaklar meydana gelir,
süngerimsi bir hal alır ve içinde bulunan siyah toz şeklindeki klamidosporlar
etrafa dağılır.
Galin oluştuğu yere, büyüklüğüne, sayısına, püskül ve koçan
çıkarma devresindeki enfeksiyon durumuna bağlı olarak zarar derecesi de
değişir. Koçan, erkek çiçekler ve boğumlarda çok zararlıdır. Hastalıklı
bitkilerden alınan koçanlardaki daneler çürüklük etmenlerine karşı hassastır.
Erken dönemdeki şiddetli enfeksiyonlar bitkinin ölümüne ve koçan çıkmamasına
neden olur.
Ülkemizde Görüldüğü Alanlar
Ülkemizde mısır ekilişi yapılan alanların hepsinde
hastalıklar görülebilir.
Konukçuları
Hastalık etmeninin tek konukçusu mısır bitkisidir.
Mücadele Yöntemi
Kültürel Önlemeler
Hasatlıkla mücadele de kullanılan tek yöntem kültürel
önlemlerdir. Zararın önlenmesi veya en az düzeye indirilmesi için: sertifikalı
tohumluk kullanılmalı veya hasatlığın bulunmadığı alanlardan tohumluk
alınmasına dikkat edilmelidir. Mısır rastığının zararlı olduğu yerlerde en az
3-4 yıllık bir ekim nöbeti uygulanmalıdır. Rastık hastalığında galler oluşmadan
kesilip atılmalıdır. Buradan kesilen hastalıklı bitki artıkları kesilip
yakılmalıdır. Kesinlikle hastalıklı bitki artıkları hayvanlara yedirtilmemelidir.
Böcekler ile mücadele edilerek bitkinin yaralanmasını önüne geçilmelidir.
Dengeli bir şekilde gübreleme yapılmalıdır. Özellikle azotlu gübrelemeden
kaçınılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
Hastalığa karşı etkin bir mücadele yöntemi bulunmamaktadır.
Bilgi almak için;
Tel: 0530 355 64 08
Whatsapp: https://wa.me/qr/VVADU6VEUWO7L1
