01 Ağu 2022
Tamını ve Yaşayışı
Mısır koçan kurdu [Sesamia nonagrioides Lef. S. cretica Led.]
kelebeklerinin kanat açıklığı 28-33 mm, vücut uzunluğu 14-17 mm’dir. S.nonagrioides’in
ön kanatları genel olarak açık sütlü, kahverengimsi devetüyü rengindedir. S.cretica’nın
ön kanatları ise sarımsı ve bej renktedir. Arka kanatları ise gümüşi beyaz veya
ipeğimsi beyaz renktedir. Arka kanatlar dışa doğru hafif koyulaşmaktadır. Baş,
toraks ve bacaklar toprak rengine kaçan pembe sarı tonda tüylerle kaplıdır.
Bazı bireylerde bu renkler kızılımsı kahverengiye kadar dönüşebilmektedir.
Erkek kelebeklerde anten taraklı olup, dişide düz ip şeklindedir. Yumurtaları
dişiler kümeler halinde bırakmaktadırlar. Yumurtalar ilk bırakıldığında açık
krem renginde olup daha sonra koyulaşır. Olgun larvanın boyu ortalama 30-35
mm’dir. Bu dönemde larvaların üst kısmı tipik pembe renkte ve tüysüzdür. Aynı
zamanda bu renk alta doğru donuk sarı bir renk alır. Pupa boyları 12-20 mm ve
kızılımsı kahverengi renktedir. Kelebekler ilkbaharda, mart sonundan itibaren
görülmeye başlarlar. Dişi kelebekler yumurtalarını kümeler halinde yaprak kının
gövdeye bakan iç kısmına ve koçan yapraklarının iç yüzüne bırakırlar. Yaprak
kınının iç yüzüne bırakılan yumurta kümesi dışarıdan sarımtırak olarak
gözükmektedir. Bu dönemde zararlının ana konukçusu olan mısır (zea mays)
ve sorgumun (poaceae) ekimi
olmadığından zararlı yumurtalarını buğday bitkilerine veya kanal boylarında su
kamışlarına bırakırlar. Bir dişi birkaç kez olmakla üzere 200-350 yumurta
bırakırlar. Kelebeklerinin ömrü ortalama 6-7 gündür. Yumurtadan çıkan larvalar
toplu halde bulundukları ortamda beslenirler. Larvalar 6-7 gömlek
değiştirdikten sonra olgun larva olurlar. Yedinci döneme gelen larvalar
genellikle beslenmeden kesilirler ve bulundukları sap ve koçan içinde meydana
getirdikleri odacıklarda prepupa dönemine girerler.
Larvaların prepupa döneminde boyları kısalır ve bu kısa
dönemden sonra bir gömlek daha değiştirerek pupa olurlar. Pupa süresi sıcaklığa
bağlı olarak 7-10 gün arasında değişmektedir. Zararlı kışı genellikle olgun
larva halinde ana konukçularının gövdesinde veya koçanlar içinde diyapoz
halinde geçirmektedir. Türkiye de Ege bölgesinde 3, Akdeniz bölgesinde 4-5 döl
vermektedir.
Zarar Şekli
Larvalar mısır bitkisinin fide döneminden başlayarak yaprak,
gövde, koçan ve tepe püsküllerinde beslenerek zarar yaparlar. Mısır bitkisinin
helezon dönemlerinde bulaşama olursa, gövde içinde beslenen larvalar, ileride
gelişme konisinden çıkacak yaprakları da zarara uğratırlar. Bu gibi mısır
bitkilerinde gelişme konisinden yeni çıkan yapraklarda birbirine simetrik yenik
delikler görülür. Yapraktaki bu zarar şekli karakteristik olup mısır kurdu
zararından kolaylıkla ayrılır. Yaprak kınında 2 gün beslenen larvalar boğum
aralarından gövde içine girerler. Burada galeriler açarak beslenmelerine devam
ederler. Çıkardıkları dışkıları da girdikleri deliklerden dışarı atarlar. Gövde
içinde beslenerek mısır koçanlarına geçerek süt olumdaki danelerinden
beslenmeye devam edeler. Burada da çıkardıkları dışkılar bakteri faaliyetlerini
artırarak tüm danelerin zarar görmesine neden olurlar. Ayrıca koçan içerisindeki
oluşan bakterilerde insan ve hayvan sağlığı için tehlikeler oluşturmaktadır. Bu
zararlı ile mücadele yapılmadığı taktirde zarar %80 e kadar çıkmaktadır.
Konukçuları
Mısır koçan kurdunun ülkemizde saptanan en önemli
konukçuları ise mısır, süpürgedarısı, sukamışı, kamış veya kargı, çeltik,
buğday, arpa, yulaf, kanyaş, hasırotu ve süs bitkilerinden glayöldür.
Doğal Düşmanları
Ülkemizde tespit edilen düşmanlar aşağıda verilmiştir.
Yumurta parazitoitleri:
Telenomus (=Platytelenomus) busseolae (Hym.: Scelionidae)
Trichogramma evanescens Westw. (Hym.: Trichogrammatidae)
Larva ve Larva-pupa parazitoitleri
Habrobracon (=Bracon) hebetor Say. (Hym.: Braconidae)
Cotesia ruficrus (Haliday) (Hym.: Braconidae)
Ichneumon sarcitorius L. (Hym.: Ichneumonidae)
Pimpla spuria Grav. (Hym.: Ichneumonidae)
Barichneumon sp. (Hym.:
Ichneumonidae)
Coccygominus (=Pimpla) turionella Bogenschüntz (Hym.: Ichneumonidae)
Syspasis rufinus Grav. (Hym.: Ichneumonidae)
Conomorium patulum (Walk.) (Hym.: Pteromalidae)
Ayrıca mısır koçan kurdunun doğal düşmanları arasına da
örümcekler, karıncalar ve kuşlar da yer almaktadır.
Mücadelesi
Kültürel Mücadele
Hasattan sonra arta kalan sapaları ve kökleri parçalanıp
imha edilmeli, tarla derin sürülerek bitki artıklarındaki kışlayan larvalar
derine gömülecek suretiyle ergin çıkışları önlenmeli ve ikinci ürün mısırın
mümkün olduğunca erkek ekilmesi gerekir.
Biyolojik Mücadele
Türkiye’de yapılan çalışmalar sonucunda Mısır koçankurdu’nun
bazı doğal düşmanları tespit edilmiştir. Bunlardan Telenomus busseolae
çok etkin bir yumurta parazitoidi olarak belirlenmiştir. Mısır koçan kurdunun
doğal düşmanlarının oldugu yerde ilaçlanmaya oldukça dikkat edilmelidir. Doğal
düşmanlarına zarar verilmemelidir.
Kimyasal Mücadele
Yapılacak kimyasal ilaçlamada yönetmelik takip edilmelidir.
Bilgi almak için bizi her zaman arayabilirsiniz.
SC |
200 ml/dekar |
|
EC |
200 ml/dekar |
|
EC |
75 ml/dekar |
|
TOZ |
2000 g/dekar |
|
GR |
2500 g/dekar |
|
EC |
180 ml/dekar |
|
EC |
75 ml/dekar |
|
EC |
30 ml/dekar |
|
EC |
50 ml/dekar |
|
WP |
300 g/dekar |
|
EC |
30 ml/dekar |
|
EC |
40 ml/dekar |
|
FL |
250 ml/dekar |
|
EC |
30 ml/dekar |
|
EC |
170 ml/dekar |
|
EC |
250 ml/dekar |
|
WP |
90 g/dekar |
|
EC |
200 ml/dekar |
|
SP |
100 g/dekar |
|
EC |
100 ml/dekar |
|
EW |
40 ml/dekar |
Tel: 0530 355 64 08
Whatsapp: https://wa.me/qr/VVADU6VEUWO7L1