Arpa Çizgi Yaprak Lekesi Hastalığı ile Nasıl Mücadele Edilir?

Arpa Çizgi Yaprak Lekesi Hastalığı ile Nasıl Mücadele Edilir?

Tanımı ve Yaşayışı

Hastalık etmeninin eşeysiz dönemi, Drechslera graminea (Rabenh.) Shoemaker, olarak bilinmektedir.

P.graminea’nın peritesyumları doğada nadiren görülür. Sonbaharda arka kalıntıları üzerinde oluşur. Askosporlarının hastalığın hayat döngüsünde bilinen bir rolü yoktur. Konidiosporları, konidioforların ucunda demetler halinde oluşmakta, konidiospor şekil düz, uçları yuvarlaktır. Renksiz veya sarı-kahverengi, 7 çapraz septaya sahiptir. Konidiospor tüm hücrelerinden çimlenebilir.

D.graminea’nın piknidyumları doğada nadir olarak görülür, küresel veya armut şeklinde, 70-176 um çapında, sarıdan kahverengiye kadar değişen renkte, yüzeysel veya kısmen doku içinde bulunmaktadır. İnce, kırılgan duvarlı, kısa bir ostiole sahiptir. Pikniyosporlar (1.4-3.2x1.0-1.6 um) küre veya elitsoit şekilde, renksiz ve septası yoktur. Pikniyosporların, hayat çemberi üzerindeki rolü tam bilinmemektedir. Kültürde P.graminea’nın miselyumları griden zeytin rengine kadar değişir.

Arpa çizgi yaprak lekesi, konukçu bitki artıklarında yaşamını sürdürmekte; miselyumları tohumda, kabuk kısmında ve perikarpta taşınmaktadır. Böylece etmen bir mevsimden diğerine enfekteli tohum içindeki misel veya harman esnasında tohum üzerine bulaşmış konidioporlar ile taşınır.

Tohumdaki inokulumun fidelerde enfeksiyon yapabilmesi; bitkilerin çimlenme ve çıkış süresince toprak sıcaklığı ve orantılı nemden büyük ölçüde etkilenmektedir. Toprak sıcaklığı 12 C altına düştüğünde ve toprak nemi orta düzeyde olduğundan daha fazla enfeksiyon oluşmaktadır.

Çim enfeksiyonunda, fungusun penetrasyonu koleoptilden olur. Koleoptil içinde gelişen miselyum, sapta ilerleyerek bitkinin başaklanma dönemine kadar sistemik olarak yayılmaya devam eder. Sap ve yapraklarda belirtiler oluşturur. Hastalık belirtileri görülen yerlerde bol miktarda konidiospor oluşur.

Enfekteli yapraklardaki konidiosporların oluşumu, bitkinin başaklanması ile dane gelişiminin erken dönemlerine kadar eş zamanlı olarak devam eder.  Konidiosporların olgunlaşması için 12 C sıcaklık ve yaklaşık 16 saat süre gereklidir.

Konidosporlar rüzgarlarla sürüklenerek yanındaki başakların çiçeklerini enfekte eder, en şiddetli enfeksiyon dane gelişiminin erken dönemi sürecinde oluşur, çimlenen konidiosporlardan oluşan miseller, tohumda perikarpta yerleşir. Sıcaklık 10-33 C oldugu zaman enfeksiyon oluşmaktadır. Hastalık etmeninin gelişmesi için, 12-16 C optimum koşullardır.

Belirtileri, Ekonomik Önemi ve Yayılışı

Arpa çizgi yaprak lekesi hastalığı etmeninin ilk belirtisi, fide döneminde yeni gelişen yapraklarda sarı çizgilerin oluşmasıdır. Bu çizgiler tüm yaprak uzunluğu boyunca ilerler ve yaprakta nekrotik lekeler oluşur. Zamanla çizgiler kahverengi bir renk alır. Bu kahverengileşme, fungusun konidiyal gelişmesini gösterir. Bitkide bir yaprak hastalanınca diğer yapraklar da sırayla hastalanır.

Arpa çizgi hastalığının bitkideki belirtileri olgunlaşma devresine kadar devam edebilir. Enfekteli bitkilerin gelişimi geriler, boyları kısa kalır ve erken devrede, özellikle kuru tarım alanlarında bitki tamamen kurur. Başaklanma zamanı başaklar çıkış yapmayabilir, çıkış yapan danelerin cılız ve buruşuk, rengi kahverengiye dönmüş, ya da kınından tam çıkmamış, kılçıkları kıvrık şekilde olduğu görülür. Başaklar kınından hiç çıkmadan da bitkiler kuruyabilmektedir. Ayrıca dane çimlenme kabiliyeti çok düşüktür. Belirtilerdeki değişmeler; patojenin virülensi, konukçu duyarlılığı ve çevresel koşullarla ilişkilidir. Ülkemizde arpa çizgi yaprak lekesi hastalığı kışlık ekim yapılan alanlarda görülen önemli arpa hastalıklarından birisidir. İklim koşullarının uygun olduğu,  yağışlı yıllarda Orta Anadolu bölgesi arpa ekilişlerinde oldukça yaygın bir şekilde görülebilmekte, %10-15 ürün kaybına neden olabilmektedir.

Konukçuları

Arpa çizgi yaprak lekesi hastalığı etmeninin en önemli konukçuları arpa kültür çeşitleri ve yabani yulaf formlarıdır. Ayrıca domuz ayrığı (Dactylis glomerata L.) da konukçusu olarak saptanmıştır.

Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Hastalıktan ari ve sertifikalı tohumluklar kullanılması gerekmektedir (Asilgen, Larende, Burakbey, Asil, Astek, vd. çeşitler kullanılabilir.). Ekim nöbeti oldukça etkili bir mücadele yöntemidir.

Kimyasal Mücadele

Bu hastalığa karşı tohum ilaçlanması yapılmalıdır (Asilgen depolarındaki tohumlar bu hastalığa karşı ilaçlanmaktadır ). Bilgi almak için bizi her zaman araya bilirsiniz.

Bilgi almak için;

Tel: 0530 355 64 08

Whatsapp: https://wa.me/qr/VVADU6VEUWO7L1